ÖZET

Konteynerleşme limanlarda önemli yapısal, operasyonel ve stratejik değişikliklere neden olmuştur. Bir ülkenin kalkınmasında önemli bir rolü olan limanların kalkınmanın bölgesel dağılımı üzerinde etkileri vardır. Dolayısıyla, konteynerleşmenin sebep olduğu değişiklerin etkisiyle görülen liman çıktıları, pazar payları ve bölgesel yoğunlaşmalardaki değişimler limanların kalkınmanın bölgesel dağılımına etkilerini analiz etmek için önemli göstergelerdir. Böylece limanların bölgesel toparlanma ve gelişme hareketlerine, bölgedeki ticaret kalıplarına ve kargo akışlarına olan etkileri ortaya konulabilir. Bu makale, 2004-2022 yılları arasındaki Türkiye'deki liman başkanlıklarının konteyner hacmindeki değişimlerini ve konteynerleşmenin yoğunlaşma ve yayılım trendlerini incelemektedir. Bunun amacı, Türk limanlarının mevcut durumlarının tespit edilmesi neticesinde geleceğe yönelik kalkınma ve yatırım stratejilerinin belirlenmesinde karar vericilere bir bakış açısı sunmaktır. Bu çalışma da Gini Katsayısı ve Shift-Share analiz yöntemlerine kullanılmıştır. Bu çalışma için gerekli veriler Türkiye Cumhuriyeti resmî kurumlarından temin edilmiştir. Sonuçlar göstermektedir ki, devlet limanları, ağır ve dinamik olmayan yapıları nedeniyle yerini taleplere hızlı cevap verebilen ve gelişmiş teknoloji altyapıları sayesinde verimli konteyner operasyonları sunabilen özel limanlara bırakmaktadır. Elde edilen bulgular günümüzde Türk konteyner trafiğinin mevcut limanlar arasında daha dengeli dağıldığını göstermektedir. Ayrıca, konteyner hacimsel yoğunluğu Marmara bölgesinde hala daha baskın olsa da Akdeniz, Ege ve Karadeniz'de konteyner hacimsel yoğunluğunda önemli artışlar gözlemlenmiştir.